Chi tiết

Ở bài viết trước, chúng ta đã tìm hiểu tiền mã hóa là gì và biết rằng nó hoạt động trên một công nghệ nền tảng gọi là Blockchain. Vậy Blockchain là gì mà lại có sức mạnh thay đổi cả thế giới tài chính và nhiều ngành công nghiệp khác?

Đừng lo lắng nếu bạn không phải là một lập trình viên. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ “giải mã” công nghệ Blockchain bằng những ví dụ đơn giản và trực quan nhất.

Hãy Tưởng Tượng Blockchain Như Một Cuốn Sổ Cái Kỹ Thuật Số

Hãy quên đi những dòng code phức tạp. Thay vào đó, hãy hình dung Blockchain như một cuốn sổ kế toán công cộng của một ngôi làng.

• Mỗi khi có một giao dịch xảy ra trong làng (ví dụ: chị A bán cho anh B một con gà), thông tin này sẽ được ghi vào một trang sổ (đây chính là một Khối – Block).
• Trang sổ này không chỉ ghi giao dịch của chị A và anh B, mà còn ghi lại nhiều giao dịch khác cho đến khi trang sổ đầy.
• Khi trang sổ đầy, nó sẽ được “đóng dấu” niêm phong bằng một con dấu mã hóa đặc biệt và được nối tiếp vào trang sổ trước đó. Tất cả các trang được nối với nhau tạo thành một cuốn sổ dài liên tục (đây chính là một Chuỗi – Chain).
• Điều đặc biệt nhất: Cuốn sổ này không phải do một người giữ. Mỗi người trong làng đều có một bản sao y hệt của cuốn sổ. Nếu kẻ gian muốn thay đổi một giao dịch trong quá khứ (ví dụ: sửa lại “chị A bán 1 con gà” thành “chị A bán 10 con gà”), hắn ta sẽ phải thay đổi trên hơn một nửa số bản sao của cả làng, điều này là gần như không thể.

Đó chính là bản chất của Blockchain: một chuỗi các khối thông tin, được liên kết với nhau bằng mã hóa và được phân phối trên một mạng lưới máy tính phi tập trung.

Ba Trụ Cột Công Nghệ Của Blockchain

1. Sổ Cái Phân Tán (Distributed Ledger)
   Như trong ví dụ ngôi làng, không có một máy chủ trung tâm nào lưu trữ toàn bộ dữ liệu. Thay vào đó, bản sao của sổ cái được chia sẻ và đồng bộ hóa giữa tất cả những người tham gia (gọi là các “nút” – node) trong mạng lưới. Điều này tạo ra sự minh bạch và khả năng chống chịu lỗi vượt trội. Nếu một máy tính bị tấn công, các máy tính khác vẫn hoạt động và bảo vệ dữ liệu.
2. Bất Biến (Immutable)
   Một khi dữ liệu giao dịch đã được ghi vào một khối và thêm vào chuỗi, nó gần như không thể bị thay đổi hay xóa bỏ. Mỗi khối chứa một “dấu vân tay” mã hóa (gọi là “hash”) của khối trước đó. Nếu ai đó cố gắng thay đổi dữ liệu trong một khối, “dấu vân tay” của khối đó sẽ thay đổi, làm cho tất cả các khối theo sau nó trở nên không hợp lệ. Cơ chế này tạo ra một hồ sơ giao dịch vĩnh viễn và đáng tin cậy.
3. Hợp Đồng Thông Minh (Smart Contracts)
   Đây là một bước tiến lớn do Ethereum tiên phong. Hợp đồng thông minh là các chương trình máy tính tự động thực thi các điều khoản của một thỏa thuận. Ví dụ: một hợp đồng thông minh có thể được lập trình để tự động chuyển tiền cho người bán ngay khi hệ thống xác nhận người mua đã nhận được hàng. Nó loại bỏ nhu cầu về bên trung gian (như luật sư, ngân hàng), giúp giao dịch nhanh hơn, rẻ hơn và minh bạch hơn.

Blockchain Hoạt Động Như Thế Nào Qua 5 Bước Đơn Giản?

1. Tạo Giao Dịch: Bạn muốn gửi tiền mã hóa cho một người bạn. Giao dịch này được tạo ra từ ví của bạn.
2. Phát Sóng: Giao dịch của bạn được gửi đến mạng lưới các máy tính (nút) trên toàn thế giới.
3. Xác Thực: Các nút trong mạng lưới sẽ kiểm tra xem bạn có đủ tiền để thực hiện giao-dịch không. Quá trình này được gọi là “đào” (mining) hoặc “xác thực” (validating), tùy thuộc vào loại blockchain.
4. Tạo Khối Mới: Sau khi được xác thực, giao dịch của bạn sẽ được gộp chung với các giao dịch khác để tạo thành một khối mới.
5. Thêm Vào Chuỗi: Khối mới này sau đó được thêm vào cuối chuỗi blockchain, được liên kết vĩnh viễn với khối trước đó. Giao dịch của bạn hoàn tất và không thể đảo ngược.

Blockchain Không Chỉ Dành Cho Tiền Mã Hóa

Mặc dù được biết đến nhiều nhất qua Bitcoin, công nghệ blockchain có tiềm năng ứng dụng trong vô số lĩnh vực khác:

• Quản lý chuỗi cung ứng: Theo dõi nguồn gốc sản phẩm từ trang trại đến bàn ăn, đảm bảo tính minh bạch và chống hàng giả.
• Bỏ phiếu điện tử: Tạo ra một hệ thống bỏ phiếu an toàn, minh bạch và không thể gian lận.
• Chăm sóc sức khỏe: Quản lý hồ sơ bệnh án một cách an toàn và cho phép bệnh nhân kiểm soát dữ liệu của mình.
• Sở hữu trí tuệ: Ghi lại quyền sở hữu các tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc (NFT).

Kết Luận: Nền Móng Của Tương Lai Phi Tập Trung

Blockchain không chỉ là một công nghệ; đó là một triết lý về sự minh bạch, bảo mật và trao quyền. Bằng cách loại bỏ các bên trung gian và tạo ra một sân chơi bình đẳng, nó đang đặt nền móng cho một thế hệ internet và các ứng dụng mới (Web3).

Bây giờ bạn đã hiểu blockchain là gì, hãy cùng khám phá ứng dụng đầu tiên và nổi tiếng nhất của nó trong bài viết tiếp theo: Bitcoin (BTC) là gì và tại sao nó lại quan trọng nhất?